Od piątku 15 maja rządowy program „Czyste powietrze” rusza w nowej odsłonie. „Czyste powietrze wersja 2.0” zakłada kilka uproszczeń. Rząd liczy, że dzięki nim walka ze smogiem w Polsce ruszy z miejsca. Łączny budżet programu to 103 mld zł, do wydania w latach 2018-2029. Większość tej kwoty pochodzić ma z UE, ale najpierw Polska musi pokazać, że jest w stanie efektywnie pieniądze na walkę ze smogiem wydawać.

– Dopłaty wynosić będą od 20 tys. zł w podstawowej wersji do aż 32 tys. zł w przypadku mniej zamożnych. Dodatkowo dostać będzie można 5 tys. zł na fotowoltaikę, z popularnego programu „Mój prąd” – wyjaśnia Piotr Woźny, prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Przeczytaj też: Oto powód smogu. Nikt w UE nie spala się tyle węgla, co polskie domy

Deklaruje też, że biurokracji będzie mniej niż dotychczas dzięki uproszczeniu wniosku o dotację i przejściu na oświadczenia zamiast wymaganych wcześniej zaświadczeń. Terminy na przyznanie dotacji zostały skrócone. Do programu włączane są gminy i sektor bankowy (jako pierwszy zgłosił się BNP Paribas). Co istotne, możliwe będzie ubieganie się o dopłaty do rozpoczętej już inwestycji.

Jak dodał szef NFOŚiGW trwają prace nad kolejnymi rozwiązaniami – w ciągu kilku tygodni wprowadzone zostaną (wzorem „Mojego Prądu”) e-wnioski na gov.pl, dzięki czemu bez wychodzenia z domu będzie można starać się o dotacje.

Oto szczegóły najważniejszych zmian w programie „Czyste powietrze” rozpisane w dziesięciu punktach:

1. Uproszczenie zasad przyznawania dotacji. Weryfikacją wysokości deklarowanego przez beneficjentów dochodu nie będą dłużej zajmować się wojewódzkie fundusze ochrony środowiska. Za wydawanie zaświadczeń potwierdzających prawo do zwiększonego dofinansowania oraz udzielanie pożyczek będą odpowiadać teraz gminy. Beneficjenci zostali również podzieleni na grupy:
   Podstawowe dofinansowanie otrzymają osoby mające roczny dochód nieprzekraczający 100 000 zł. Podwyższony poziom dofinansowania dotyczy osób, których przeciętny miesięczny dochód na osobę nie przekracza 1400 zł netto w gospodarstwie wieloosobowym, oraz 1960 zł netto w gospodarstwie jednoosobowym. Trzecia opcja to dotacja z programu „Stop smog”. Może ona stanowić nawet 100 proc. wartości realizowanej inwestycji. Beneficjentów programu „Stop smog” wytypują gminy. Wesprze je w tym rządowy Fundusz Termomodernizacji i Remontów. Dotacje z FTR obejmują 70 proc. kosztów wymiany przestarzałych kotłów i ocieplania domów najmniej zamożnym i najbardziej potrzebującym wsparcia mieszkańcom gmin.
   
2. Zaangażowanie do współpracy samorządów. Dotychczas podpisano 658 porozumień z gminami. To one znają potrzeby na swoim obszarze i wiedzą, jakie problemy mają ich mieszkańcy. To gmina posiada też wiedzę, kto może skorzystać i z jakiej formy pomocy.
   
3. Skrócenie czasu rozpatrywania wniosków. Termin rozpatrywania wniosku o dofinansowanie został skrócony z 90 do 30 dni.
   
4. Uproszczenie wniosku o dotację. Nowa wersja wniosku przygotowana została na podstawie zastrzeżeń zgłaszanych do jego poprzedniej wersji. Uproszczony został wniosek aplikującego o środki finansowe, przez co potencjalny beneficjent poświęci mniej czasu na jego wypełnienie. Zrezygnowano z konieczności podawania we wniosku informacji technicznych, których uzupełnianie sprawiało wnioskodawcom problemy na etapie jego wypełniania. Zrezygnowano także z konieczności zbierania dokumentów dot. wysokości dochodów, a zamiast dołączania dokumentów wystarczy złożenie oświadczeń.
   
5. Możliwość składania wniosków online w serwisie gov.pl. Na rządowym portalu gov.pl już wcześniej przygotowano odpowiednią podstronę. W pierwszej fazie wnioskodawcy znajdą tam linki do generatorów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, a następnie – na przełomie maja i czerwca – planuje się ogólnopolską odsłonę e-wniosków na gov.pl.
   
6. Włączenie w program sektora bankowego, który jest źródłem finansowania uzupełniającego i pomostowego (pożyczki/kredyty). Pierwszym bankiem, który zgłosił się do współpracy, jest BNP Paribas. Pisaliśmy o tym tutaj.
   
7. Integracja z programem „Mój Prąd”. Dopłata do antysmogowej inwestycji w domu wzrośnie o 5 tys. zł, jeśli jej elementem będzie montaż instalacji fotowoltaicznej. Nie ma przy tym potrzeby składania dwóch osobnych wniosków.
   
8. Powiązanie poziomu dotacji z efektem ekologicznym – bonus za niskoemisyjność i odnawialność. Premiowane będą te inwestycje, które są rozwiązaniami bezemisyjnymi (pod względem niskiej emisji) i umożliwiają redukcję emisji CO2. Najwyższe dofinansowanie będzie przyznawane inwestycjom optymalnym z punktu widzenia celów powietrzno-klimatycznych, tj. montaż łącznie pompy ciepła oraz instalacji fotowoltaicznej.
   
9. Dotacje dla tych, którzy wymienili już źródło ciepła. W nowej wersji programu istnieje możliwość otrzymania dofinansowania na termomodernizację w przypadku osób, które już wymieniły źródło ciepła na nisko/zeroemisyjne (do 10 tys. zł, a w przypadku osób uprawnionych do zwiększonego poziomu dofinansowania – do 15 tys. zł na realizację zadań związanych z ociepleniem budynku oraz wymianą stolarki okiennej i drzwiowej).
   
10. Możliwość finansowania przedsięwzięć rozpoczętych i zakończonych. Można finansować przedsięwzięcia rozpoczęte do sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, przy czym data ich rozpoczęcia nie może być wcześniejsza niż 15 maja br. Zmieniona wersja programu umożliwia także wsparcie inwestycji już zakończonych.