To duży news dla branży atomowej i całej energetyki. O ile niektórzy do dzisiaj mówią, że małe, modułowe reaktory jądrowe to technologia, która jeszcze nie istnieje, o tyle dzisiaj pierwszy na świecie SMR (Small Modular Reactor) uzyskał pozwolenie na budowę. Chodzi o model reaktora BWRX-300 w ramach projektu Darlington New Nuclear Project.

Decyzja Komisji ds. Bezpieczeństwa Jądrowego Kanady (CNSC), opublikowana 4 kwietnia 2025 r., umożliwia inwestorowi, Ontario Power Generation (OPG), rozpoczęcie budowy pierwszego reaktora BWRX‑300 na terenie elektrowni Darlington.

Przeczytaj też: Są wytyczne dla małych reaktorów we Włocławku i Ostrołęce

Licencja jest ważna do 31 marca 2035 roku. Zawiera ona kilka warunków, między innymi zobowiązanie do wdrożenia środków łagodzących, które zostały ustalone podczas konsultacji społecznych prowadzonych z rdzennymi społecznościami. Inwestora zobowiązano też do prowadzenia monitoringu środowiskowego.

CNSC zastrzegła dodatkowo, że na obecnym etapie licencja na budowę jest częściowa. Inwestor musi uzupełnić informacje na temat kluczowych elementów projektowanej elektrowni jądrowej i ich zgodności z kanadyjskimi wymogami bezpieczeństwa. W komunikacie wskazano trzy kluczowe elementy: instalacja fundamentów budynku reaktora, zbiornika ciśnieniowego oraz testowe uruchomienie systemów przed załadunkiem paliwa. Licencja będzie rozszerzana wraz z uzupełnianiem dokumentacji.

Prace konstrukcyjne zgodnie z harmonogramem mają rozpocząć się jeszcze w tym roku. Uruchomienie pierwszej jednostki SMR oczekiwane jest w 2029 roku. OPG planuje nie tylko budowę pierwszego reaktora, ale rozważa także rozwinięcie projektu o kolejne trzy jednostki, co dawałoby Kanadzie łącznie 1,2 GW nowej mocy wytwórczej.

Reaktor BWRX-300, oparty na uprzednio zatwierdzonym projekcie ESBWR, rozwijany jest przez amerykański koncern GE Vernova. Cechuje się pasywnymi systemami bezpieczeństwa, w tym naturalną cyrkulacją wody, która umożliwia chłodzenie rdzenia bez konieczności użycia aktywnych pomp. Projekt ten ma stanowić istotny krok w kierunku dekarbonizacji systemów energetycznych.

Taka też idea przyświeca polskiej spółce OSGE, która ma wprowadzić technologię BWRX-300 do Polski. Orlen Synthos Green Energy to spółka joint venture utworzona przez Orlen i Synthos Green Energy, spółkę najbogatszego Polaka Michała Sołowowa. Celem OSGE jest rozwój małych reaktorów jądrowych (SMR) w Polsce. Według obecnej strategii Orlenu co najmniej dwie jednostki SMR mają powstać do 2035 roku, z tego pierwsza we Włocławku (lokalizacji drugiej nie wskazano).

Przeczytaj też: Trudna współpraca przy SMR. Orlen i Synthos negocjują

Decyzja kanadyjskiej CNSC jest ważna nie tylko dla Kanady, ale też dla Polski. To od postępów projektu w Darlington zależy rozwój kolejnych SMR w naszym regionie. W technologii tej pokładane są spore nadzieje, nowa generacja reaktorów modułowych może realnie wpłynąć na rozwój bezemisyjnej energetyki i wspierać bezpieczeństwo dostaw w świecie, w którym coraz większa część elektryczności pochodzi ze źródeł zależnych od pogody.