Wirusolodzy alarmują, że tej zimy grypa i inne infekcje układu oddechowego zaatakują ze zdwojowną siłą. Przez Covid-19 zaciągnęliśmy dług odpornościowy, który teraz przyjdzie nam spłacić. Izolacja społeczna oraz chodzenie w maseczkach sprawiły, że wirusy przez 2 lata nie miały możliwości – jak to mają w zwyczaju – rozprzestrzeniać się i mutować w naszych organizmach, co znacznie osłabiło występowanie sezonowych infekcji. Ale to nie oznacza, że odpuściły, wręcz odwrotnie – właśnie teraz nadrobią stracony czas.

W Stanach Zjedoczonych liczba hospitalizacji jest najwyższa od 12 lat. W Polsce tej jesieni na grypę i inne infekcje wirusowe zachorowało już ok. 800 tys. osób, a to dopiero początek. Nie ma żartów, bo grypa, która jest obecnie w natarciu, przynosi poważne powikłania obejmujące serce i płuca. Zima pokaże również, na ile kororonawirus dał za wygraną. Immunolodzy przestrzegają przed twindemią, czyli równoczesną infekcją grypy i Covid-19.

Przeczytaj też: Dlaczego tyjemy i rujnujemy sobie zdrowie przez fast food?

Odporność budujemy dzięki zdrowym nawykom, do których należy odżywcza, odpowiednio zbilansowana dieta. Warto wiedzieć, że istnieją pokarmy, które wspierają układ immunologiczny i zwłaszcza w czasie, gdy jesteśmy narażeni na infekcje, włączyć je do swojego codziennego jadłospisu. Naukowo zajął się tym tematem dr Joel Fuhrman, lekarz i ekspert profilaktyki i odwracania procesów chorobowych a także autor bestselerowych książek o tym, jak dieta wpływa na zdrowie. Ekspert jest zdania, że przyczyną globalnego spadku odporności i co za tym idzie – przewlekłych chorób cywilizacyjnych jest dieta pełna przetworzonych produktów, środków słodzących, tłuszczy i białka zwierzęcego.

Doktor Fuhrman popularyzuje wiedzę, że zamiast leczyć skutki takiego stylu życia, można im z łatwością zapobiegać. Jak? Odpowiednią dietą. W swojej książce „Superodporność. Jak z posiłków czerpać zdrowie” wydanej przez Vital przedstawia naukowe argumenty za tym, że najskuteczniej wzmocnimy układ immunologiczny, jeśli na naszych talerzach zagoszczą: warzywa krzyżowe, cebulowe oraz grzyby. Jeśli jemy je w dużych ilościach i łączymy ze sobą, wzmacniamy układ odpornościowy.

Brukselka i spółka, czyli warzywa krzyżowe

Zielonolistne warzywa – jarmuż, brukselka, kapusta głowiasta i ogrodowa, brokuły, rukola oraz niezielone warzywa, takie jak: kalafior, rzodkiewka, rzepa, rzeżucha, chrzan należą do rodziny warzyw krzyżowych. Nazwa pochodzi od ich kwiatów, które mają cztery symetrycznie rozmieszczone płatki tworzące kształt krzyża. Wszystkie warzywa zawierają ochronne mikroelementy i fitoskładniki, jednak warzywa krzyżowe mają unikalny skład chemiczny – dodatkowo posiadają związki zawierające siarkę, które odpowiadają za ich gorzki lub ostry smak, oraz są najbogatsze w składniki mineralne. Gdy ściany ich komórek zostają przełamane podczas krojenia czy siekania, zachodzi reakcja chemiczna, która przetwarza związki zawierające siarkę w izotiocyjaniny (ITC) – co ma potężne działanie podnoszące odporność a nawet zwalczające nowotwory.

Podczas badań naukowych zostało zidentyfikowanych już 120 ITC. Odkryto też ich odmienne mechanizmy działania – przeciwzapalne, przeciwutleniające, odpornościowe. Brukselka i brokuły, zawierające ITC zwany sulforafanem, zapobiegają chorobom nowotworowym, ponieważ aktywują enzymy, które chronią komórkę przed następstwami uszkodzeń DNA, nawet tych które już powstały. ITC działają jak silny stymulator układu odpornościowego podczas ataku wirusów i bakterii, również tych odpornych na antybiotyki (chociażby infekcji szpitalnych). Związki ITC zawarte w zieleninie posiadają naturalne przeciwbakteryjne właściwości, które podwyższają stopień odporności na tak niebezpieczną bakterię jak Streptoccocus pneumoniae, która wywołuje zapalenie opon mózgowych, bakteremię, zapalenie płuc i zapalenie ucha środkowego.

Te same związki z zielonolistnych warzyw zwalczają też bakterię Helikobacter pyroli, która jest główną przyczyną choroby wrzodowej i podnosi ryzyko nowotworu żołądka. Zielonolistne warzywa są bardzo ważne dla zdrowia serca, ponieważ Nrf2 – złożone białko, które wchodzi w ich skład i reguluje reakcje przeciwulteniające, zapobiega odkładaniu się płytek miażdżycowych w naczyniach krwionośnych.

Co ciekawe – siekanie, krojenie, przeżuwanie, mielenie czy wyciskanie soku z zielonych warzyw – wszystko to pobudza wytwarzanie ITC. Im więcej przełamanych ścian komórkowych warzyw, tym więcej mirozynazy, enzymu mieszczącego się w błonie komórkowej, który powoduje wytwarzanie się w ITC. Najwięcej korzyści odnosimy jedząc warzywa krzyżowe na surowo, ponieważ gotowanie ich (również na parze) może zniszczyć mirozynazę. Dlatego gotujmy je krótko, zanim za bardzo nie zmiękną. Pamiętajmy jednak, że w posiekanych i ugotowanych warzywach nadal jest aktywne i cenne ITC.

Cebula i czosnek – naturalne antybiotyki

Warzywa cebulowe, czyli – cebula, czosnek, pory, szalotka, szczypior, cebula dymka –podobnie jak warzywa krzyżowe zawierają związki siarki, które uwalniają się, gdy je kroimy. Za szczypanie oczu i wyciskanie łez podczas ich przygotowywania odpowiada allina – enzym dający kwaśny siarczany zapach. Związki te zatrzymują rozwój komórek rakowych, ponieważ zapobiegają zaopatrywaniu ich w krew. Czosnek wykazuje silne działanie przeciwbakteryjne, wygrywając z gronkowcami, paciorkowcami oraz prątkami. Co więcej – niszczy je, nie szkodząc florze bakteryjnej jelit, co ma kluczowe znaczenie dla odporności. Czosnek rozprawia się też z wirusami, co w czasie zagrożenia grypą i nadal koronawirusem jest nie do przecenienia. Cebula mobiluzuje układ odpornościowy za sprawą zawartej w niej kwercytyny.

Przeczytaj też: W rankingu zdrowej żywności wygrywają grzyby

Grzyby superbohaterzy

Wzmacnianie odporności organizmu będzie skuteczniejsze, jeśli w swojej codziennej diecie warzywa cebulowe i krzyżowe połączymy z grzybami. Odgrywają one znaczącą rolę we wspieraniu silnego układu odpornościowego. Zawierają wiele rzadko spotykanych związków, które umożliwiają organizmowi reakcję obronną, kiedy jest wystawiony na szkodliwe działanie wirusów i bakterii.
Cenne dla układu immunologicznego związki zawarte w grzybach aktywują limfocyty T, które wykrywają komórki zaatakowane wirusem lub w jakikolwiek sposób uszkodzone i sprawnie je usuwają. Grzyby wspierają produkowanie i dojrzewanie komórek dendrytycznych – czyli komórek odpornościowych rozproszonych po całym organizmie w formie niedojrzałej lub nieaktywnej. Są one w skórze, w nabłonku wnętrza nosa, płuc, żołądka, jelit i we krwi. Raz aktywowane wędrują do węzłów chłonnych, gdzie razem z limfocytami T i B wchodzą w reakcję odpornościowe.

Zmiksowana sałatka podnosząca odporność według przepisu dr Fuhrmana
na jedną porcję

składniki:
pół szklanki soku z granatu
1 jabłko obrane i wydrążone
jedna czwarta szklanki orzechów włoskich
3 szklanki ubitych liści kapusty lub jarmużu
1 szklanka ubitych liści sałaty
jedna czwarta szklanki wody lub kostek lodu

Wszystkie składniki zmiel w blenderze o wysokiej mocy aż do uzyskania jednolitej kremowej konsystencji.