Koordynowany przez Ministerstwo Klimatu i Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska (NFOŚiGW) antysmogowy program „Czyste powietrze” idzie jak dotąd bardzo opornie. Po półtora roku od jego uruchomienia udało się wypłacić 324,8 mln zł dotacji i udzielić 38 mln zł pożyczek. Dzięki tym nakładom zrealizowano 27,5 tys. inwestycji. To kropla w morzu potrzeb – mamy w Polsce około 4 mln domów, w których trzeba wymienić piece.

Przeczytaj też: Oto powód smogu. Nikt w UE nie spala się tyle węgla, co polskie domy

Na przełomie marca i kwietnia miały zacząć obowiązywać nowe zasady działania programu, o których pisaliśmy tutaj. Jedną z nich było zbieranie wniosków o dopłaty przez internet. Sprawa utknęła w miejscu z powodu COVID-19, jednak NFOŚiGW zadeklarował dziś, że wykorzystał czas pandemii koronawirusa na testowanie – wraz z wojewódzkimi funduszami, bankami i alarmami smogowymi – nowego formularza wniosku o wsparcie. W efekcie nie tylko zmodyfikowano brzmienie elektronicznego wniosku, ale również sam program. Dzięki temu będzie można połączyć dopłaty z „Czystego powietrza” z dofinansowaniem z gminnych programów ograniczania niskiej emisji.

– W ten sposób „Czyste powietrze” staje się wspólnym mianownikiem programów finansujących walkę z niską emisją, a gminy uzyskują możliwość tworzenia własnych programów uzupełniających finansowanie otrzymywane z „Czystego powietrza” – wyjaśnia Ministerstwo Klimatu.

W maju, jeszcze przed uruchomieniem naboru do „Czystego powietrza” na nowych zasadach, na rządowym portalu gov.pl pojawi się podstrona poświęcona programowi. W pierwszej fazie zainteresowani wsparciem znajdą tam linki do generatorów wojewódzkich funduszy ochrony środowiska, a następnie – z końcem maja – planuje się ogólnopolską odsłonę e-wniosków na gov.pl.

Zgodnie z nowymi, obowiązującymi od 15 maja zasadami, beneficjenci uprawnieni do podstawowego poziomu dofinansowania mogą liczyć na wsparcie do kwoty 20 tys. zł. Jeżeli inwestycja obejmuje bardziej efektywne źródło ogrzewania, czyli pompę ciepła – wtedy można dostać do 25 tys. zł, a jeśli do tego instalowane są panele fotowoltaiczne, to łączna wypłata sięgnie nawet 30 tys. zł.

Będzie można finansować przedsięwzięcia rozpoczęte do sześciu miesięcy przed złożeniem wniosku o dofinansowanie, przy czym data ich rozpoczęcia nie może być wcześniejsza niż 15 maja br. Zmieniona wersja programu umożliwia także wsparcie inwestycji już zakończonych.

Przeczytaj też: Niemcy z nowym zielonym rekordem. 100 proc. energii z OZE

Dotychczas jednym z wyzwań pozostawało również zaangażowanie banków we współpracę przy dofinansowaniu termomodernizacji i wymianie pieców węglowych, tzw. kopciuchów, na czystsze źródła ciepła. O przyczynach takiego stanu rzeczy przeczytasz np. tutaj.

W końcu jednak udało się nawiązać współpracę między Związkiem Banków Polskich a NFOŚiGW. Strony podpisały w czwartek 30 kwietnia porozumienie, które pozwoli beneficjentom na występowanie przez banki z wnioskiem o dotację na częściową spłatę kapitału kredytu. Dla wprowadzenia takiej możliwości potrzebne jest jeszcze wypracowanie do końca maja szczegółów technicznych procedur gwarantujących klientom pełną obsługę wniosków o dofinansowanie i kredytów.

Piotr Woźny – prezes NFOŚiGW powiedział, że program musiał być bardzo uproszczony, by sektor bankowy mógł obsługiwać obywateli. Czwartkowe podpisanie porozumienia jest dopiero początkiem drogi do tego, by od września, jeszcze przed rozpoczęciem sezonu grzewczego, banki były gotowe do udzielenia kredytów i do ich częściowego umarzania dzięki dopłatom z programu „Czyste powietrze”.