Postęp technologiczny, rosnąca świadomość społeczna i bogacenie się wielu krajów nie przekładają się na rozwiązanie kwestii głodu i niedożywienia na świecie. Infuture.institute założony przez futurolożkę Natalię Hatalską we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu (UPP) przygotował publikację poświęconą trendom w systemach żywieniowych – „Żywność – krok do przodu czy krok w tył?”. Wynika z niej, że ani problem głodu, ani niedożywienia na świecie nie zostały rozwiązane. Europa jest w stosunkowo uprzywilejowanej sytuacji. Pytanie – czy ten stan można utrzymać?

Stary Kontynent na tle świata stanowi wyjątek pod względem wzrostu zjawisk niedożywienia i głodu. Zagrożenia udaje się utrzymać na tym samym poziomie od dłuższego czasu. – Dążenie UE oraz USA i innych krajów do tego, by zaostrzać normy produkcji żywności, może powodować, że produkcja ta będzie uciekać do krajów, w których te wymagania są mniejsze. W efekcie wydłużą się trasy i łańcuchy dostaw, a transport będzie trwać dłużej – wyjaśnił prof. UPP dr hab. Benedykt Pepliński. Z podsumowania materiału dowiaduję się, że to bardzo niebezpieczny trend.

Przeczytaj też: W czeskim Brnie powstaje gigantyczna farma akwaponiczna

W opracowaniu zespół Natalii Hatalskiej odnosi się do Celów Zrównoważonego Rozwoju (Sustainable Development Goals, SDG) ustanowionych w 2015 roku przez ONZ. Cel „Zero głodu” powinien być realizowany z podobną intensywnością jak pozostałe. Jak jednak widać, podejmowane działania są niewystarczające. Zdaniem przytaczanych przez infuture.institute ekspertów, głodu na świecie nie da się zlikwidować do 2030 roku – taki horyzont czasowy dotyczny 17 Celów Zrównoważonego Rozwoju. Największym problemem w ostatnim czasie okazują się narastające konflikty zbrojne i wzrost cen żywności. Wyzwaniem do tworzenia odpornych systemów żywieniowych okazuje się także pandemia koronawirusa. Naukowcy przestrzegają, że w najbliższych latach pandemie będą powracać.

Przeczytaj też: Leonardo DiCaprio inwestuje w wegańskie hamburgery

Napaść Rosji na Ukrainę zaburzyła łańcuchy dostaw żywności na całym świecie i wywołała szybki wzrost jej cen. Obserwujemy to także w Polsce. W naszym kraju w ciągu 12 miesięcy ceny żywności wzrosły o ponad 13 proc. Dla porównania, w całej Unii wzrost wyniósł niemal 12 proc.

Nie bez znaczenia jest też zmiana klimatu. Upały, susze, gwałtowne deszcze wpływają na stan uprawy. Plony są mniejsze i mają niższą wartość odżywczą. Zanieczyszczenie mórz i oceanów oraz podnoszenie się ich temperatur, a także przełowienie zmniejszają możliwości pozyskiwania ryb czy owoców morza. Z kolei produkcja żywności, szczególnie przemysłowa hodowla zwierząt, niszczy klimat. Przemysł spożywczy, jak przypomina zespół Natalii Hatalskiej, odpowiada za ponad jedną czwartą globalnych emisji gazów cieplarnianych. Gdybyśmy zastąpili tylko jedną dziesiątą spożywanych globalnie kalorii pochodzących z wołowiny i przetworzonego mięsa roślinami – ślad węglowy naszego jedzenia zmniejszyłby się o jedną trzecią.

Naukowcy przekonują, ze sposobem na rozwiązanie części problemów związanych z głodem i jednoczesnym marnowaniem żywności będzie deglobalizacja. Rolnictwo regeneratywne i ekologiczne gospodarstwa przyczynią się do zapewnienia bardziej odpornych na czynniki zewnętrze łańcuchów dostaw. Na drugim biegunie powinno być wykorzystanie technologii takich jak hodowla mięsa in-vitro, robotyzacja upraw czy rozwój wertykalnych farm. Specjaliści uważają też, że nie obędzie się bez ograniczenia konsumpcji. Bez tych działań nawet sytuacja w Europie może ulec znacznemu pogorszeniu.

Natalia Hatalska była gościnią 21 odcinka Green Podcast. Z kolei kwestie suwerenności żywnościowej pojawiły się w rozmowie z ekspertkami Koalicji Żywa Ziemia w 31 odcinku podcastu.

Zdjęcie: Daniel Funes Fuentes on Unsplash