Gdyby nie wojna na Ukrainie, to taka informacja wywołałaby pewnie niemałe poruszenie. „Newsweek” napisał we wtorek, że PKN Orlen zdecydował o lokalizacji swojej pierwszej małej elektrowni jądrowej (SMR). Małe reaktory modułowe miałyby stanąć na miejscu rozbieranego bloku węglowego w Elektrowni Ostrołęka.

„Newsweek” opublikował więc nie jedną, a dwie przełomowe informacje: nie dość, że w Ostrołęce miałyby powstać pierwsze SMR-y, to jeszcze miałyby stanąć zamiast planowanego obecnie bloku gazowego (to on powstaje w miejsce zarzuconego bloku węglowego). Green-news.pl zwróciło się z pytaniami do Orlenu w sprawie tych doniesień. Koncern zaprzecza, jakoby zapadła decyzja w sprawie lokalizacji pierwszej elektrowni jądrowej w technologii SMR i zapewnia, że nie ma innych planów co do bloku C.

Co z Ostrołęką C? Orlen o planach

„Obecnie pozyskiwana jest zgoda UOKiK na wspólne przedsięwzięcie joint-venture z Synthos Green Energy. Jednocześnie prowadzone są analizy lokalizacyjne dla tej inwestycji, w ramach których Ostrołęka jest jedną z rozpatrywanych opcji. O efektach analiz będziemy informować rynek po ich zakończeniu” – brzmi stanowisko Orlenu. Wspomniane przez koncern działania z Synthos Green Energy, spółką jednego z najbogatszych Polaków, Michała Sołowowa, rozpoczęto w połowie 2021 roku.

Czytaj też: Katarczycy inwestują w małe reaktory jądrowe Rolls-Royce'a

Koncern z Płocka zdecydował, że chce współpracować z Synthos GE nad wdrażaniem technologii małych, modułowych reaktorów jądrowych SMR, nad którymi pracuje GE Hitachi. Synthos podobną współpracę z GE nawiązał jako pierwsza spółka z Polski jeszcze w 2019 roku. To nie jedyne polskie spółki, które szukają „zieleńszych” alternatyw dla swoich biznesów. Synthos GE i Orlen już złożyły wniosek do UOKiK ws. powołania spółki, która będzie rozwijała małe reaktory jądrowe (SMR).

Proponowany przez GE Hitachi reaktor BWRX-300 miałby trafić do Polski jeszcze przed rokiem 2030. Ten reaktor modułowy przez najbliższe lata będzie trzeba traktować jednak jako eksperymentalny: na pierwszy BWRX-300 trzeba będzie poczekać co najmniej do 2028 roku, kiedy ma zostać uruchomiony w Darlington w Kanadzie.

Orlen zaprzecza też drugiej informacji Newsweeka, jakoby miał zmienić plany w sprawie inwestycji gazowej. Koncern zaznacza, że zamierza ukończyć budowę nowego bloku gazowego w Ostrołęce. Jego planowana moc wyniesie około 745 MW. Jednostka gazowa miałaby zostać uruchomiona w 2025 roku (SMR-y w najbardziej optymistycznym scenariuszu trafią do Polski w latach 2028-2029).

„Jednocześnie zaprzeczamy informacjom o rzekomym porzuceniu planu realizacji nowego bloku elektrowni Ostrołęka w technologii gazowej. Zgodnie z wcześniejszymi deklaracjami Grupa ORLEN prowadzi prace przygotowawcze do inwestycji” – zapewnia koncern.

Historia bloku C w Ostrołęce

To kolejny, nowy fragment do i tak bogatej już historii Elektrowni Ostrołęka i jej bloku C, która sięga 2008 roku. Wtedy powoływano spółkę, która miał nadzorować budowę bloku, a po trzech latach zamiast następnego kroku przyszła decyzja, by projekt wstrzymać, ponieważ miał być nieopłacalny. Po zmianie władzy w 2015 roku – a PiS w swoich programach umieszczało obietnice, że trzeba wrócić do bloku węglowego w Ostrołęce – w 2018 ruszyła zapowiadana przed laty budowa. Poprzedził ją lobbing polityków, w wydaniu m.in. byłego ministra energii Krzysztofa Tchórzewskiego, od lat startującego w wyborach w okręgu obejmującym m.in. Ostrołękę, który zachwalał inwestycję, dowodząc, że będzie działała w oparciu „o energię z nowoczesnych źródeł węglowych”.

Czytaj też: Ruszyła budowa pierwszej modułowej elektrowni jądrowej. Małym reaktorem chwalą się Chińczycy

Wtedy też podnoszono, że decyzja o stawianiu na blok węglowy, gdy rośnie opór wobec energetyki konwencjonalnej, zwłaszcza opartej na węglu, może być nieopłacalna. Nowy blok miały wspólnie budować Enea i Energa. Na miejscu powstawały już pylony, ring chłodni kominowej, a jednocześnie entuzjazm koncernów w sprawie inwestowania w tę siłownię malał. Na początku 2020 roku obydwie spółki zawiesiły finansowanie Elektrowni Ostrołęka C, a później sprawy potoczyły się już lawinowo.

W kwietniu Orlen przejął Energę, która miała połowę udziałów w projekcie, a pod koniec 2020 roku z inwestycji oficjalnie wycofała się Enea. Orlen i Energa stworzyły wspólną spółkę do zrealizowania projektu, ale z 51 proc. udziałów – resztę objęło PGNiG (które też chce przejąć Orlen). To trio od 2021 roku pracuje już nad tym, by w Ostrołęce powstała elektrownia gazowa w technologii gazowo-parowej (CCGT – Combined Cycle Gas Turbine).

Ta seria zdarzeń doprowadziła do sytuacji, w której dodatkowa moc w Ostrołęce pojawi się najwcześniej w 2025 roku (blok węglowy według założeń miał być uruchamiany w 2024 roku), a w nieudanej inwestycji utopiono co najmniej miliard złotych.

_{Fotografia: Elektrownia Ostrołęka B / Sylwester Górski, CC BY-SA 4.0, via Wikimedia Commons}