Zdaniem badaczy z Instytutu GfK, którzy na zlecenie koncernu motoryzacyjnego (od lat włączającego się w akcje proekologiczne) przeprowadzili badanie „Ekologiczne postawy Polaków 2020”, poziom naszej wiedzy nie jest zadowalający. W materiale prasowym, który trafił do naszej skrzynki, czytam: „Przy wzrastającej ekoświadomości co piąty Polak nie wie, że emisja dwutlenku węgla ma największy wpływ na tworzenie się dziury ozonowej i globalne ocieplenie”. Gdzie w tym zdaniu jest błąd?

Główną przyczyną globalnego ocieplenia jest rosnące stężenie CO2 w atmosferze. Ozon również jest gazem cieplarnianym, tak samo jak np. metan. Co do wpływu ozonu na zmiany klimatu sprawa jest jednak bardziej skomplikowana. Wiadomo jednak, że dziura ozonowa powstaje z powodów innych niż emisja dwutlenku węgla. Dlatego ankieterzy GfK pytając o „emisję CO2 mającą największy wpływ na tworzenie się dziury ozonowej" zdradzają, że autorzy badania nie odrobili swojej pracy domowej.

Jeden akapit przed zacytowanym stwierdzeniem, możemy przeczytać, że według badaczy GfK edukacja jest „jedną z największych potrzeb” w kwestii klimatu. Tu trzeba się z twórcami opracowania zgodzić. Polecamy oczywiście portal green-news.pl, ale też wszystkie portale popularyzujące naukę, takie jak Nauka o klimacie.

Przeczytaj też: Wyciek ropy to efekt ocieplenia klimatu

A jak właściwie jest z ozonem? Ma niebagatelne znaczenie dla naszej planety. Możemy wyróżnić dwa rodzaje ozonu: dobry i zły. Ten dobry znajduje się w stratosferze i chroni nas przed nadmiarem promieniowania ultrafioletowego (UV). Jeśli w tej warstwie powstaje tzw. dziura ozonowa, to do troposfery (czyli tu, gdzie żyjemy) trafia nadmierne promieniowanie. A to skutkuje zwiększeniem częstotliwości zachorowania na raka skóry, uszkodzeniem wzroku, osłabieniem systemu odpornościowego czy częstszymi alergiami. Co powoduje dziurę ozonową? Freony i halony. Dziś dość skutecznie wyeliminowane z chłodziarek, klimatyzacji i rozpuszczalników. Trzeba pamiętać, że według naukowców dziura ozonowa nie ma bezpośredniego wpływu na zjawisko globalnego ocieplenia. Ciekawy jest fakt, że w ostatnim czasie dziura ozonowa uległa znacznemu zmniejszeniu. Pisaliśmy o tym w green-news.pl.

Przeczytaj też: Polacy wypierają fakt kryzysu klimatycznego

Czym jest tzw. zły ozon i skąd pochodzi? Zły ozon występuje w troposferze i jest ściśle związany z działalnością człowieka. Powstaje w wyniku reakcji chemicznych i najczęściej występuje on w miastach. Jest wynikiem wysokiej emisji tlenków azotu (NOx) i oddziaływania na nie światła słonecznego. NOx pochodzą w miastach głównie ze spalin. Jeśli w powietrzu w mieście jest zbyt wiele ozonu troposferycznego, mieszkańcy mogą czuć się senni i odczuwać ból głowy. Długotrwałe wdychanie złego ozonu negatywnie wpływa na nasz układ odpornościowy, może powodować choroby układu sercowo-naczyniowego, szkodzi roślinom i zwierzętom, dlatego prowadzony jest monitoring ozonu i w indeksach jakości powietrza pojawia się obok takich substancji jak pyły zawieszone PM10 i PM2,5.

Przeczytaj też: Śnieg zimą w Polsce to nie dowód na sukces w walce z ociepleniem klimatu

Jakie znaczenie ma emisja CO2 na zjawisko ocieplenia klimatu? Ilość CO2, którą w ostatnich wiekach emituje człowiek, jest zbyt duża, by system klimatyczny mógł go zneutralizować. Im więcej spalamy paliw kopalnych, tym więcej CO2 trafia do atmosfery. Rośnie więc koncentracja CO2 w atmosferze. A to powoduje zmiany klimatu takie jak zaburzenia pór roku (obserwowane już w Polsce), gwałtowne ulewy i przedłużające się susze. Dlatego mówimy o kryzysie klimatycznym.

Natura jest w stanie poradzić sobie z CO2 pochodzącym z rozkładu roślinności czy uwalnianym z oceanów, ale nie umie sobie poradzić z CO2, który uwalniamy spalając węgiel, gaz czy ropę. Dlatego tak ważne jest dążenie do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych (GHG) w przemyśle, rolnictwie, energetyce i transporcie.

I tu wyrazy uznania dla grupy Renault, która jest pionierem w seryjnej produkcji samochodów zeroemisyjnych, czyli elektrycznych oraz inwestuje w zrównoważony rozwój. Niedawno zaangażowała się w projekt Zielona Ostoja. W tym kontekście stwierdzenie „Przy wzrastającej ekoświadomości co piąty Polak nie wie, co ma największy wpływ na ocieplenie klimatu oraz tworzenie się dziury ozonowej" nie powinno mieć miejsca. Tym bardziej badanie potwierdza, że jeśli chodzi o edukację ekologiczną, to jest przed nami bardzo dużo do zrobienia.

Zdjęcie by Li-An Lim on Unsplash